19 Ağustos 2022

Masonluk Nedir? Türkiye'de Masonluk Nasıl İşliyor ve Mason Türkler

Masonluk Nedir? Türkiye'de Masonluk Nasıl İşliyor ve Mason Türkler

Masonluk, tarihçesi ve kökleri 16. yüzyılın sonları kilise ve benzeri yapılarda çalışan Yahudi taş ustaları tarafından kurulan ve kendi tanımladıkları Kardeşlik üzerine kurulan bir kurum ve topluluktur diyebiliriz. Mason teşkilatlanmasından önce tarihte buna benzer Tapınak Şövalyeleri, Hospitalier Şövalyeleri ve Töton Şövalyeleri gibi Masonluktan da önce kurulan ve yüzyıllarca işleyen tarikatlar vardır. Rönesans, Reform, Aydınlanma Çağı, Sanayi Devrimi gibi Dünya üzerinde etkisi olan siyasi ve iktisadi değişimlerden dolayı Papalık ve Haçlı Seferleri üzerine kurulan bu şövalye tarikatlarda yıllar sonra geçerliliğini yitirdi ve lav edildi. Mason kelimesinin anlamı Free Mason kelimesinden türemiştir ve Hür Duvar İşçisi demektir. Duvar işçileri kendi mesleki sırlarını diğer nesillere aktarmak için bu tipte bir teşkilatlanma kurmuştur. Masonlar da Tanrı inancı vardır ve Tanrı'ya inanmayanlar tarikata alınmamaktadır. Zaten üye olmanın baş şartlarından biri yaratıcı yani Yüce Varlık veya diğer adı ile Evrenin Ulu Mimarına inanç esastır. Ara ara okuduğum kitaplar olsun ve izlediğim video, belgeseller olsun Türkiye'de zaman zaman Masonluk hep gündem olmuş ve herkesçe merak edilen bir olgu olmuştur. Yazıyı yazma sebeplerimden biri ise geçen günlerde Kronik Tarih isimli bir YouTube kanalında Tapınak Şövalyeleri hakkında yapılan bir video izlemiştim.

Günümüzde bildiğiniz gibi artık kitap okumak biraz fazla zaman alan ve sıkıştırılmış ham bilgiyi size vermesi uzun sürdüğü için bilgilendirici videolar izlemek herkesin işine gelmektedir. Bu tabii kitap okumanın gereksiz olduğu anlamına gelmesin sadece gelişen teknoloji ile birlikte kitap okuma refleksim biraz azaldı diyebilirim. Konuya dönecek olursak, Tapınak Şövalyeleri hakkındaki videoyu izledikten sonra onların devamı niteliğinde olan Masonluk tarikatından bahsedilmektedir. Bildiğiniz gibi Tapınak Şövalyeleri tarikatı Papalığa bağlı bir tarikat olup Fransa kralı IV. Philippe tarafından ve girişimlerinden dolayı faaliyetleri sonlandırılan ve son büyük üstat olan Jacques de Molay'ın yakılması ile tarikat tamamen lav edilmiştir. Tarikattan kaçanların çoğu diğer Şövalye tarikatlarına katılmıştır veya izlerini kaybettirip tarikattan istifa ettiklerini söyleyerek seküler dünyada yaşamlarına devam etmişlerdir. Tabii bu tarikat yapılanmasından ayrılan bu üst düzey tarikat üyelerinde bir bilgi birikimi bırakmıştır ve Masonluğun temellerini bu tip eski tarikat üyelerinin atabileceği düşünülmektedir. Sonrasında YouTube ve Türkiye'de de ara ara gündem olan Masonluk konusunu tekrardan bir araştırayım dedim ve karşıma ilginç bir video çıktı.

Masonluk Nedir? Türkiye'de Masonluk Nasıl İşliyor ve Mason Türkler

Masonluk kelimesini YouTube üzerinde aratınca karşıma 13 Haziran 2022 tarihinden YouTube üzerinde TVNet kanalından yayınlanan bir video ilgimi çekti. Videodaki kişi eski ve 14. Masonik dereceye kadar yükselmiş loca sekreteri olan önemli bir Türk Masonu Mehmet Yüce Katırcıoğlu'nun itirafları idi. Yıllarca çeşitli kitaplar ve videolar izledim. Araştırmalarımda Masonluk konusu ile ilgilide birçok video izlemiş ve kitap okumuşumdur. Hatta internet üzerinden Masonluk diye aratırsanız Murat Bardakçı'nın Tarihin Arka Odası videosu, Aytunç (Aytun) Altındal ve Erol Mütercimler’in videoları hatta Büyük Üstat Remzi Sanver'in Fatih Altaylı ile yaptığı Teke Tek videolarına rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Kitaplarından bahsetmeyeceğim zaten internetten edinebileceğiniz Masonluk hakkında sayısız makale, kitap, yerli ve yabancı bir sürü kaynak vardır. Fakat Mehmet Yüce Katırcıoğlu'nun kısa ve öz verdiği bilgiler daha çok dikkatimi çekti diyebilirim. Bu arada Masonluk kötüdür veya emelleri iyi olmayan bir oluşumdur gibi yorumlarda bulunmayacağım bu kanaati sizlere bırakıyorum. Ben hem Mehmet Yüce Katırcıoğlu'nun videosundan hem de Masonluk hakkında edindiğim birkaç temel ve işinize yarayabilecek bilgileri aşağıda maddeler şeklinde sıralayacağım. Paragraf şeklinde yazmak istemedim çünkü maddeler şeklinde yazınca daha net ve okunması sizler için kolay olacağını düşünüyorum. Dediğim gibi buradaki bilgilerin çoğu Mehmet Yüce Katırcıoğlu'nun itiraf videosundan ve internet üzerindeki kaynaklardan alınmıştır. Fakat bunca yıl varlığını koruyan bir oluşumu takdir etmek gerekir. Bunca zaman asıl sürdürülebilirlik sırlarını nasıl sakladıklarını ve halen faaliyet içerisinde oldukları incelene bilinir. İsterseniz maddeler halinde Masonluk ve itiraf videosundan edindiğim bilgileri sizlerle paylaşayım.

Masonluk Nedir? Türkiye'de Masonluk Nasıl İşliyor ve Mason Türkler

1) Mehmet Yüce Katırcıoğlu Ankara Mason Bilgi Locası üyesidir ve bu Loca'ya eski Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'de üyedir. Süleyman Demirel bu locaya kayıtlı bir Mason olup sıra numarası (Matrikül) 48 idi. Süleyman Demirel, 1956 yılında Ankara locasında Mason olmuştur.

2) Ankara'daki Mason Locası Tuna Caddesi No:17 Çankaya ilçesinde bulunmaktadır.

3) Matrikül; Mason locası üyelerinin özgeçmişlerinin tutulduğu ve kayıt edildiği kütük numarasıdır.

4) Mehmet Yüce Katırcıoğlu, kendisi 14. dereceden Mason olup Ankara Mason Bilgi Locası sekreteridir. 1973 yılının Ekim ayında Mason olmuştur. Kendisine Masonluk teklif eden yani referans olan kişi ise Velit İsfendiyar'dır.

5) Ankara'da Dikmen Locası olarak bilinen eski loca Tunalı Caddesi üzerinde bulunan bir Mason locasıdır. Türkiye'de bugün toplamda 200'ün üzerinde Mason locası vardır.

6) Türkiye’de bir adet büyük loca vardır. 33. dereceden 33 tane Mason buraya kayıtlıdır. 33 tane 33. derece Mason olup 34. bir 33 dereceli Mason olamaz. Bir sonraki 33. dereceli masonun atanması için kadrolu 33 adet 33. derece masonlardan biri vefat etmeli, kendi isteği ile masonluktan istifa etmeli veya 75 yaşını doldurunca emekli olur (Emeritus) ve görevini tamamlar.

7) 33. derece Masonluk hiyerarşisinde en yüksek derecedir ve büyük loca başına da sayıları 33 olarak saptanmıştır. Masonluk teşkilatında bulunan 33 derece, Skoç Riti veya İskoç Riti sisteminden gelmektedir. 30 ile 33. arasındaki dereceler en önemli Masonik dereceleri olup buraya gelinmesi yıllar alabilir.

8) 33. derece masonun unvanı Hakim Büyük Müfettiş ve içerisinden seçilen 33. dereceden bir lider yani yönetici ise Amir Hakim Büyük Müfettiş sıfatını taşır. Büyük Üstat Türkiye’de tüm büyük locaların içerisinden ortak kanaat ile seçilir ve Türkiye'deki en üst Mason makamıdır. Bu makamın bir altı büyük locanın amiri yani 33. derece Amir Hakim Büyük Müfettiştir.

Masonluk Nedir? Türkiye'de Masonluk Nasıl İşliyor ve Mason Türkler

9) İstanbul'da bulunan Türkiye Hür Ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası Derneği, Tek büyük loca olup  İngiltere Büyük Locası tarafından tanınan, en eski Türk Mason Büyük Locasıdır. Dünyada kabul gördükleri ve kendi kullandıkları şekliyle isimleri Türkiye Büyük Locası olarak da geçmektedir. Büyük Loca, Tomtom Mahallesi Nur-i Ziya Sokak No:13 Beyoğlu/İstanbul'da bulunmaktadır. Bina eskiden Alman Lisesi olan bina bugün Büyük Loca olarak devam etmektedir. Adından da anlaşılabileceği gibi localar vakıf değil dernek statüsünde olan yerleşkelerdir.

10) Mason localarının sekreteri vardır ve bu kişiler Sekreter unvanı taşır bir nevi parti genel sekreteri gibi düşünebilirsiniz. Tek büyük locanın sekreteri ise Büyük Sekreter unvanını taşır. Sekreter bulunduğu locadaki tüm toplantılar, bilgiler, olaylar, yapılacak işler ve ileri ye dönük plan ve stratejileri bilir. Bir nevi locanın kara kutusu diyebilirsiniz. Sekreter loca için önemli bir unvandır.

11) Ankara Dikmen Locası İngilizce dilinde çalışmalar yapıyordu ve 33. derece Mason olan Ferdi Özmen aracılığıyla Mehmet Yüce Katırcıoğlu'nu Ankara Bilgi Locası'na almışlar. Buradan da anlaşılabileceği gibi bazı Mason locaları Türkçe dilinde çalışma yaparken bazı localar uluslararası bağlantılar için İngilizce ve Fransızca dilinde çalışmalar yapabilmektedir.

12) Masonluğun dünyadan yönetilen tek bir merkezi yoktur ve uluslararası bir teşkilattır. Fakat ana merkezi İngiltere olarak kabul edilir. İngiltere'de bulunan İngiltere Öncü Büyük Locası veya Büyük Loca (Grand Orient) Londra'da bulunmaktadır. Büyük Loca başkanına ise "Grand Master" yani Büyük Üstat denilir. İngiltere dışında Fransa, İtalya, Almanya olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde ve Amerika'da Mason locaları ve faaliyetleri vardır.

13) Masonluğa giriş törenine Tekris töreni denir ve bu tören loca içerisinde yapılır. Tekris yani Initiation (Aydınlanma) töreni belli ritüeller içeren bir kabul törenidir.

14) Dr. Şekur Ökten 1981-1986 yılları arası Büyük Üstad görevini yürütmüş önemli bir Türk Masondur.

15) Eski Genelkurmay Başkanı ve Cumhurbaşkanı olan Kenan Evren Masondur ve Kore’deki Mason locasında Mason olmuştur. Kenan Evren, Kore Savaşı sonrasında Mason olmuştur.

16) Kenan Evren ile aynı dönemde çalışma yürütmüş İhsan Doğramacı Masondur. İhsan Doğramacı, hem Ankara hem de Fransa’da bir mason locasına üyedir. İhsan Doğramacı Mason hiyerarşisinde Kenan Evren'in üstündeydi. Kenan Evren zamanında görev yapmış Mason Tümgeneral Saim Bostancıoğlu ise Kenan Evren'in İhsan Doğramacıyı Sadakat duruşu ile karşıladığını itiraf videosunda Mehmet Yüce Katırcıoğlu anlatmıştır.

Masonluk Nedir? Türkiye'de Masonluk Nasıl İşliyor ve Mason Türkler

17) Centilmenlik veya Sadakat Duruşu, Selamı: sağ el sol kalbin üzerine getirilerek selam verilen bir ritüeldir. Fakat bu duruş Mason olan ve olmayan birçok önemli devlet adamı tarafından da yapılmıştır.

18) Masonlar Tokalaşırken baş parmak diğer kişinin baş parmağını kemiğinin üzerine 3 defa basar ve bu şekilde tokalaşma sırasında ben mason um işaretini verir. Karşı tarafta mason ise bu mesajı alır. Bir başka yöntem ise Aslan Pençesi şeklinde selamlaşmaktır.

19) Masonlukta ara ara kullanılan şifreli kelimeler: Shibboleth, Boaz ve Jachin olup Jakin ve Boaz isimleri İncil'e göre Kudüs'teki ilk Tapınak olan Süleyman Tapınağı'nın verandasında duran iki bakır, pirinç veya bronz sütunlardır. Hatta birçok Yahudi isimlerinde Boaz ismini görebilirsiniz. Netflix’teki Fauda dizisinde bu ismi çokça duyabilirsiniz. Shibboleth ise İncil'de geçen başka bir önemli kelimedir.

20) Anderson Anayasası veya Anderson Nizamnamesi Masonluğun anayasası ve genel kurallarını oluşturur. 1723 yılında İngiltere Büyük Locası (bugün İngiltere Birleşik Büyük Locası) tarafından, üyeleri arasında bulunan James Anderson'a verilen görev ile yazılmış olan ve bu yasanın ana hatlarına günümüz düzenli Masonluğun halen riayet edilen, Masonluğun ilk ve en önemli yazılı kurallar dizisidir.

21) Masonluğun kökeni Yahudi duvar işçileridir. Şimdilerde zanaatkâr olarak Doktor mesleği genelde masonlarda çokça vardır. Duvar işçileri Avrupa'da kilise inşa ederken ülkeler arası vizesiz geçiş hakkına sahip olduğu için Hür Masonlar kelimesi buradan gelmektedir. Anderson Anayasası ile birlikte bu unvan Hür ve Kabul Edilmiş masonlar olarak değişti çünkü yeni çağda artık yıllarca süren kilise inşaatları ve duvar işçi sınıfı kalmadığı için meslekler yer değiştirdi hatta günümüz 2000'li yıllarda duvar işçisi diye bir tabir veya üst grup bir meslek olmadığı için Kabul Edilmiş kelimesi bunun için getirilmiştir. Bugün ki Masonlar maddi olarak varlıklı ve Entelektüel kişilerden oluşmaktadır. Gelir seviyesi düşük kişiler Mason olamaz. Mason olurken giriş için ödenen ve her yıl ödenen aidat ücreti bulunmaktadır.

22) Masonlar genelde yüksek tahsilli ve Üniversite mezunu olmak zorundadır. Çok istisna durum sebebiyle Lise mezunu olan Masonlar vardır. Lise mezunu derken herhangi bir lise değil Türkiye'de bulunan Robert Koleji (İstanbul Amerikan Robert Lisesi) mezunlarıdır. Zaten yakın gelecekteki ünlü ve dereceleri yüksek Masonların özgeçmişlerine bakarsanız çoğu Robert Kolejinden mezundur.

23) Masonlukta Mavi ve Kırmızı localar vardır. Mavi locada ilk üç derecedeki kişiler üye iken kırmızı localara 4. derece ve sonrası kişiler üyedir. İlk Üç derece Masonların klasik Usta, Çırak ve Kalfa dereceleri olup başlangıç seviyesi diyebiliriz. Büyük ihtimal Türkiye’de günümüzde mavi locaya biraz varlıklı ve tahsilli (Zaten yüksek lisans bile artık okumak artık çok kolay lisansı geçtim) Masonluk tabanını dolgun tutmak için mavi locaya sanırım çoğu kişiyi alıyorlar ve bir Network bağlantılar alt zincirini burada kuruyorlar. Hatta internette yaptığım araştırmada Masonluk son zamanlarda halka indi gibi yazılar vardı büyük ihtimal Mavi Localardan bahsedilmektedir. Mavi locada çok büyük sırların ve ileriye dönük stratejilerin konuşulduğunu düşünmüyorum. Türkiye'deki masonluk organizasyonunun biraz PR kısmı bu mavi loca üzerinden gidiyordur.

24) Bir Mason locasında hiyerarşi ilk olarak Loca Başkanı sonrasında 1. Nazır, 2. Nazır ve dördüncü yetkili sekreter olarak sıralanmaktadır.

25) Robert Koleji yani lisesinden mezun olan Bülent Ecevit bir Masondur. Bülent Ecevit üniversite mezunu değildir. Bülent Ecevit İngiltere'de Mason olmuştur ve İngiliz mason locasında üyedir. Bülent Ecevit'in eğitim hayatına bakacak olursanız kendisi İngiltere'de bulunmuş ve Londra Üniversitesi'ne kayıt yaptırmıştır. Burada İngiliz dili ve edebiyatı dersleri almıştır. Mason olması büyük olasılıkla bu tarihlerde gerçekleşmiştir.

26) İtiraf videosunda Mehmet Yüce Katırcıoğlu tarafından söylenen; Fethullah Gülen bir Masondur. Kendisini Kasım Gülek mason yapmıştır yani referans olmuştur. Kasım Gülek eski CHP Genel Sekreteri ve Masondur. Sonrasında Türkiye Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur.

Masonluk Nedir? Türkiye'de Masonluk Nasıl İşliyor ve Mason Türkler

27) Mehmet Yüce Katırcıoğlu, Masonluktan ayrılma sebebini Masonik ritüellerin değiştiği için bıraktığını anlatıyor. Yahudi ayinlerinin bulunduğu yeni ritüelleri Kenan Evren zamanında geldiğini söylüyor. Ritüelden bahsedecek olursak; 3 ilahi (Semavi Değil) dinin kitabının bulunduğu bir ritüel olup bir platform üzerinde en altta kapalı olarak Kur'an-ı Kerim, onun üzerinde kapalı şekilde İncil ve ikisinin üzerinde açık Tevrat bulunmaktadır. En aşağıda en son bahşedilen dinin simgesi konulmuş en yukarda ise ilk bahşedilen ilahi dinin simgesi konulmuş ve ilk ilahi din sonra gelen ve güncellenen iki dinden de üstün ve ilk kök yani ana din inancı olduğu için asıl biat edilmesi, inanılması ve sadakat gösterilmesi gereken inanç, din Yahudilik ve kitabi Tevrat’tan mesajı verilmiştir ritüellerde. Bir başka düşünce ise Tevrat'ın yani Yahudilik inancının İslamiyet ve Hıristiyanlık inancının üzerinde olduğu kabul edilmektedir. Sonrada ritüeli yapacak kişi eline 7 kollu Şamdan yani Menora (Tapınak) alarak (9 kollu Menora (Hanuka) Değil) kitapların etrafında dönüp Tevrat'tan ayetler okumaktadır. Tabii bu dile getirilen ritüel videoda bahsedilen bir itiraf olup doğruluğu tartışılır çünkü Masonik bir ritüel kitabından bunu ancak doğrulayabilirsiniz. Her oluşumun veya cemiyetin farklı farklı ritüel ve inanç biçimleri ayrıca olabilir.

28) İtiraf videosunda Kenan Evren Ekibi yani 12 Eylül 1989 darbesini yapan kişilerden Kenan Evren, Tahsin Şahinkaya ve Nejat Tümer Masondur. Fakat Nurettin Ersin Mason değildir bilgisi verilmiştir.

29) İtiraf videosunda 4 ve 14. Derecelerin bulunduğu Kurtuluş ve Olgunlaşma locasında kişi Milli ve Dini değerlerini bırakıp, sıyrılıp, arınıp yani inandığı dini inancını bırakıp Milli değer yani ülkesine ve kendi Irkına bağlılığından arınıp bir dünya vatandaşı olma yolunda ilerliyor. Olgunlaşma safhası ise kişinin Yahudilik inancına ve ırkına geçmesi, benimsemesi istenmiştir. Kısacası kişinin Yahudileşmesi sürecidir diyebiliriz. Kırmızı locada büyük ihtimal bu safhayı geçebilenler 27. ve sonrası Masonik derecelere yükselip devam edebiliyor. Kurtuluş ve Olgunlaşma safhası büyük ihtimal kişinin kendi içerisinde bir geçiş dönemidir diyebiliriz.

30) Bazı kaynaklara göre Bülent Ecevit'in eski doktoru Mehmet Haberal bir Mason olup Ankara Doğuş Locasına bağlıdır ve Matrikül numarası 424'tür. Çoğu Mason kendi istediği sürece kendini Mason olarak tanıtabilir yani ifşa edebilir fakat başka bir Mason kardeşini asla ifşa edemez. Yine bazı kaynaklara göre Eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Dr.Muhammed Shamsaddin Megolommatis tarafından kaleme alınan bir makalede Mason olduğu yazılmış. Fakat internet üzerinden şöyle bir gerçekte var, hangi ünlü siyasi veya devlet adamının isminin yanına Mason mu? şeklinde Google'da aratma yapınca illaki bir yazı veya doğrulanmamış bir görsel bulunuyor. Bu yüzden şu kişi kesin Masondur dememiz çok zordur. Masonların resmi sitesinde o kişi yayınlanmadığı sürece veya o kişi kendi itiraf etmediği sürece bunun bilinmesi ve doğrulanması biraz güçtür.

31) İtiraf videosunda 15 Temmuz Darbe komutanı eski Hava Kuvvetler Komutanı Akın Öztürk, Tel Aviv'deki Nur Mason Locasına üyedir ve burada mason olmuştur. Nur ismi Fethullah Gülen Harekatı veya Gülen Cemaatine ithaf edilen isimlerden de biridir. Nur locası İsrail'e göç eden Türklerin kurduğu bir locadır kurucuları yüksek ihtimal Cemaat üyeleri olabilir mi bilemiyorum. Birde videoda Ankara Orduevinde bulunan Masonik sembollerden bahsetmiştir. İnternet üzerinde bende gördüm ve bunun ilk görüşte anlamayan Askeri personel veya general biraz saftır diyebilirim.

Masonluk Nedir? Türkiye'de Masonluk Nasıl İşliyor ve Mason Türkler

32) İnternet üzerine Masonluk ve Türkiye Masonlar olarak aratınca resmi olarak iki site karşımıza çıkıyor. Birisi teşkilat yani derneğin resmi sitesi olan (mason.org.tr) iken diğeri daha çok bilgi amaçlı açılmış ve Masonluğu merak edenleri buradan toplayan ve burasını internet üzerinden bir giriş kapısı olarak kullanan (masonlar.org) sitesi vardır. Forum sitesi olan bu site büyük ihtimal Mavi Loca üyelerinin yoğunluklu bulunduğu ve Büyük Loca tarafından da kontrol edilen bir site olduğunu düşünüyorum. Türkiye'de Mason olmak isteyen ve soruları olanlar bu forum sitesini araştırabilirler.

33) Son olarak itiraf videosunda Aydın Sefa Akay konuşma arasında geçti ve kendisi eski Diplomat ve Büyük Elçi olan bir Masondur. İtiraf videosunda bahsedildiği gibi bürokrat, din adamı, diplomat, büyük elçi, başbakan, bakan, siyasi birçok kişi Mason olabilirmiş ve tarihte de bunun örnekleri çoktur. Araştırmak isteyenler Osmanlı'ya Masonluğun gelişini araştırabilir.

Sizlere Masonluk hakkında kısa kısa sıkıştırılmış bilgiler vermeye çalıştım. Bu bilgilerin çoğu yukarıda bahsettiğim Mehmet Yüce Katırcıoğlu'nun itiraf videosundan alınmıştır. Bir kısmı ise genel bilgilerden oluşmaktadır. Belki ikinci yazımda yine Masonluk ve Türkiye'deki Masonluk hakkında genel bilgiler veren bir yazı yayınlarım. Bu yazımda ben Masonluk hakkında genel bilgileri ve söylenenleri size aktarmaya çalıştım. Masonluk kamuoyunda kötü olarak algılanan bir teşkilat olsa da aslında yasal bir dernek ve oluşumdur. Kimseyi zorla üye yapmıyorlar ve istediğiniz zaman da istifa edebiliyorsunuz diye biliyorum. Bu yüzden bu teşkilat hakkında direkt olarak kötü bir yargılama yapmak doğru olmayabilir. Tabii herkesin kendi düşüncesidir. Birde bu tarz teşkilatlar için şu komplo teorisi hep vardır, bunlar dünyayı yönetiyor veya siyasi konular konuşuyor. O kadar üst düzey insanı bir araya getirirseniz sanırım Kozmos'u konuşacak halleri yoktur. Bildiğim kadarıyla da faaliyetleri açık ve denetleniyor dur. Masonluk Türkiye'de her zaman merak konusu olmuştur ve yazıya gelen okunma ilgisine göre ikinci yazıyı belki yazabilirim. Siz değerli okuyuculardan yazı hakkında yorum ve düzeltilmesi veya eklenmesi gereken kısımlar varsa yorumlarda bildirmenizi rica ederim.

Burak AVCI - Update: 21.08.2022

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Makaleye Yorum ve Sorularınızı Bırakabilirsiniz.